Favizm (Bakla zehirlenmesi)
Bu makale eşim Dr. İsmet Taşdelen tarafından kaleme alınmıştır.
Nam-ı diğer Glikoz 6 Fosfat Dehidrogenaz eksikliği.
Akdeniz ülkelerinde sık raslanan bir genetik bozukluktur. Türkiye'de de sık olarak görülür, ama sinsi seyrettiği için genellikle bilinmez.
Bu hastalık, G6PDH fermentinin eksik olması durumudur. Bu fermentin eksikliğinde kan hücreleri, bazı ilaçları alınca, çok kuvvetli egsersiz yapınca, naftalin ve bazı anilin boyalara maruz kalınca ve bakla yiyince masif olarak parçalanır. Bunun sonucunda bu insanlarda sarılık, yorgunluk ve adele ağrıları olur. Eğer maruziyet kalkarsa bir süre sonra düzelirler.
Bu hastalığın en dramatik sonucu, ufak çocukların, derin eksiklik durumunda bakla ezmesi yedirildiğinde şiddetli kanamalarla ölmesidir.
Sıtma, malta humması gibi hastalıkların etkenleri bu fermentin eksikliği olan insanların eritrositlerini sevmediği için, bu hastalıkların yaygın olduğu bölgelerde ferment eksikliği olan insanların oranı artmıştır. Dünyada bu genetik hastalığa sahip insan oranı 400 milyon civarında tahmin edilmektedir. Kürt erkeklerinin yarısı bu problemle karşı karşıyadır. Bu hastalığın tanısı çok kolaydır. Kan billirubin değerleri ve G6PDH enzimi değerlerini bilmek yeterlidir.
Bunu öğrenmenin faydası nedir?
Hastalığın bilinmemesi durumunda ferment eksikliği sonucunda zararlı maddelerle karşılaşan kişilerde devamlı bir hemoliz oluşur, yani alyuvarlarlar parçalanır. Hasta devamlı kansızdır. Yorgunluk hisseder. Kan yapımı sırasında fazlaca kullanılan B12 vitamini ve folik asit eksikliği ortaya çıkar. Bunun eksikliği sonucu, NÖROANEMİK sendrom ortaya çıkar. Yeterli vitamin bulamayan sinir hücreleri zarar görmeye başlar. Bunun belirtileri ayaklarda ve ellede uyuşukluklar ve his kayıplarıdır. Ayrıca devamlı yıkılan kan hücrelerinden ortaya çıkan billirübinler (sarılığı yapan madde) safra kesesinde çökerek taş meydana getirir. İşte bu fermentin eksikliğini bilirsek bazı şeylere dikkat ederek bu problemlerle karşılaşmayız.
Tabi en önemli şey bu eksikliğin çocukluk döneminde saptanmasıdır.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:
1.Ağır egsersizlerden kaçınmak.
2.Bazı maddelere maruz kalmamak (Naftalin,anilin boyalar vs.)
3.Aşağıdaki ilaçları almamak;
Sülfamid türevleri (mesela Bactrim)
Sefalosporinler
Kemisetin
Tetrasiklin
Non steroid antienflamatuarlar
Aspirin
ve internetten öğrenebileceğiniz diğer ilaçlar.
4.Bakla yememek.
5.Virütik enfeksiyonlar.
Google da G6PDH deficiency yazarsanız daha geniş bilgiler içeren sitelere ulaşabilirsiniz. Sağlıklı yaşamlar.
Bundan sonraki yazım B12 Vitamini eksikliği ve sonuçları üzerine olacak.
2 yorum:
Merhaba
benim kızım 4 yasında doğdugu zaman sarılıgı uzun süre devam edince bu eksikliği oldugunu ögrendik.Şu ana kadar hiçbir sorun yaşamadık umarın ileride de olmaz
bunu hiç duymamıştım.bende bakla yiyemem çünki zehirliyor bu yazı ve bilgilendirme için teşekkürler.iyice araştırıcam.
Yorum Gönder