31 Temmuz 2009 Cuma

B 12 Vitamini Eksikliği (Pernisiyoz anemi - Megaloblastik anemi)

Bu makale eşim Dr.İsmet Taşdelen tarafından kaleme alınmıştır.

Eşimin Blogunda, aslında doktorların da genellikle aklına gelmeyen ve bu nedenle hastaların şifa bulamadan doktor-doktor gezmesine neden olan hastalıkları anlatmaya çalışacağım.

B 12 vitamini tüm vücut hücreleri için gerekli olan bir co-enzimdir. Çok çeşitli enzimlerin yapısına girer ve saçtan-tırnağa kadar hücre faaliyeti için olmazsa olmaz bir maddedir.

Bu vitamin hayvani gıdalardan alınır. Bunlar;
- Et
- Yumurta
- Süt ve
- Süt mamülleridir.

Doğal yollardan alınan B12 vitamini midedeki bazı salgı bezlerinden salgılanan intrensek faktör (iç faktör) le birleşerek ince barsaklardan emilir ve karaciğerde depolanır. B12 vitamini eksikliğinin sinsi seyretmesinin sebebi, emilim azalması sonrası karaciğerdeki depoların uzun sürede boşalmasıdır. Bu nedenle de bulgular geç ve sinsi olarak başlar.

Eksiklik nedenleri:
1. Et süt yumurta gibi gıdaların az miktarda alınması veya alınmaması(vejeteryanlarda olduğu gibi)
2. Fazla kullanım (Hemolitik anemi yapan Akdeniz anemisi, orak hücreli anemi, favizm gibi kan yıkımıyla birlikte olan hastalıklarda kan hücreleri çok B12 vitamini sarfederler)
3. Midenin bir kısmının alındığı ve çıkış yolunun değiştirildiği ameliyatlardan sonra
4. Herhangibir şekilde intrensek faktör salgılanmasının azaldığı veya olmadığı durumlar ki bunlar:
- Atrofik gastrit(midenin mukozasının yapısının bozulması)
- Çok fazla asit azaltıcı mide ilacı almak ve
- Otoimmün mekanizmayla intrensek faktörleri yapan sistemin bozulmasıdır.

B12 vitamini azalmasının belirtileri nelerdir?
Bu vitamin tüm hücreler için gerekli olduğundan belirtiler de çok çeşitlidir. Ama başlıca etkiler, kan elemanlarında azalma, mide barsak bozuklukları ve sinir sistemi bozuklukları şeklinde ortaya çıkar. Kişilerde gittikçe derinleşen kansızlık olur. Bu megaloblastik anemi şeklinde ortaya çıkar ve kemik iliği biyopsisiyle tanısı konulur. Bu arada kabızlık ve cilt bozuklukları belirir.

En dramatik etkileri sinir sisteminde görülür. B12 vitamini eksikliği sinirlerde harabiyete yol açar. Omurilikdeki posterolateral kordonlarda giderek artan tahribat olur. Bu hastalarda rahatsızlık verici sırt ağrıları ve boyun tutulmaları tipikdir. Hastalarda el ve ayaklarda uyuşmalar ve his bozuklukları belirir. Daha sonra baş dönmeleri ve denge bozuklukları ortaya çıkar. Kalp iletimi bozuklukları görülür. En ufak bir heyecan ve yorulmada kalbin aşırı atım sayısı artması (Taşikardi ve hatta atriyal fibrilasyon) ritm bozuklukları olur. Nöronların harabiyeti psişik bozukluklar da yapar. Şizofren tanısıyla akıl hastanelerine yatan ve yapılan tetkiklerde B12 eksikliği saptanıp tedavi sonrası iyileşen hastalar vardır. Hastalarda derin his kusuru olduğunda mesafeyi ayarlayamazlar ve yere sert olarak basarlar. Bu da diz eklemlerinde belirtilere neden olur. Bu arada denge kusuru nedeniyle insanlar yengeç gibi yan yan yürürler. Sırt ağrıları nedeniyle dik duramazlar kamburlaşırlar.

B12 vitamini eksikliği özellikle 50 yaş üzerinde çok sık raslanan bir durumdur ve genellikle hastalar yukardaki belirtilere bağlı olarak çeşitli doktorlara giderler ve farklı teşhislerle tedavi edilmeye çalışılırlar. Fakat sebep ortadan kaldırılmadığı için bulgulara bağlı tedavi yarar sağlamaz ve tablo giderek ağırlaşır. Eğer B12 vitamini eksikliği teşhiş edilirse tedavisi çok basittir. B12 vitamini içeren injeksiyonlarla 18 ay içerisinde geriye dönebilecek bozukluklar kaybolur.

Bu şu demektir? Geç tanı konulursa bazı sinir hasarları kalıcı olabilir.

Tedavisi:

Eğer alım eksikliği varsa ağızdan alınan B12 vitamini içeren ilaçlar yeterlidir.
ama emilim bozukluğu varsa hayat boyu İM injeksiyonla B12 vitamini içeren ilaç almak gerekir. Bunun için 1000 mikrogram B12 vitamini içeren iğneler 10 gün günde bir, sonra eksiklik derecesine göre, her 15 günde veya ayda bir ampul olmak üzere hayat boyu kullanılması gereklidir. Eğer tedavi kesilirse bir süra sonra tekrar eksiklik belirtileri ortaya çıkar.

Bundan sonraki yazım gelişme hormonu fazlalığı üzerinde olacak.

Hepinize sağlıklı bir yaşam diliyorum.

30 Temmuz 2009 Perşembe

Böğürtlen Reçeli

Karacabey'in kurşunlu köyünü ayrı bir yazıda anlatmak istiyorum.Burada köylüler dağlardan topladıkları böğürtlenleri satıyorlar. Biz de reçelini yaptık .
Reçel tarifi kesinlikle yanılgıya yer vermeyen bir tarif.
Gerekli Malzemeler:
1 Kg.böğürtlen
2 Kg.toz şeker
1 Limon suyu

Böğürtlenler yıkanır, kevgirde bekletilerek suyu süzülür.
Tencereye hiç su koymadan, böğürtlenler konulur 7 dakika kısık ateşte kaynatılır.

Sonra şeker ilave edilir 14 dakika da şekerle birlikte kaynatılır.

1 limon suyu ilave edilip 6 dakika daha kaynatılır ve ocaktan alınır.

Dakikalara uyduğunuz sürece kesinlikle reçelin rengi değişmiyor. Taneler eriyip kaybolmuyor ve çok da sulu olmuyor.

29 Temmuz 2009 Çarşamba

İrmik Helvası


Gerekli Malzemeler:

1 Su bardağı eritilmiş tereyağ
2 Su bardağı toz şeker
3 Su bardağı irmik
4 Su bardağı su
2 çorba kaşığı dolusu dolmalık fıstık

Yapılışı:

Tencereye tereyağ konulur fıstıklar içine atılır . Rengi hafifçe değişene kadar kavrulur. İrmik ilave edilir. Kısık ateşte 20 dakika daha kavrulur.
Ayrı bir tencerede su ve şeker beraberce kaynatılır.
Kavrulan irmiğe bu karışım boca edilip karıştırırlır. Ocak kapatılır. Tencerenin üzerine peçete örtülüp demlenmesi beklenir.
Soğuduktan sonra çatalla karıştırılıp dağılması sağlanır.

28 Temmuz 2009 Salı

Fırında Kabak



Gerekli Malzemeler:

4 Kabak
1 Kuru soğan
1 Tatlı kaşığı zeytinyağ
2-3 Dal dereotu
1 Kahve fincanı su
8 Çorba kaşığı yoğurt
1 Yumurta
1 Limon kabuğu rendesi
tuz,karabiber

Yapılışı:

Kabaklar temizlenip ,halka, halka doğranır.
Soğan rondodan geçirilir.Tencereye yağ konur soğanlar hafifçe pembeleşinceye kadar çevrilir.
Kabak ilave edilip kısık ateşte sotelenir.1 fincan su ilave edilip yumuşayıncaya kadar pişirilir. İnce kıyılmış dereotu,tuz ,karabiber ilave edilir.
Ayrı bir kapta yoğurt,limon kabuğu rendesi , yumurta iyice karıştırılır ve kabağa ilave edilir.
Yuvarlak bir fırın kabına , bu karışım dökülüp 180 derecede 20 dakika pişirilir
Arzu edilirse üzerine nane konularak servis edilir.

27 Temmuz 2009 Pazartesi

Zeytinyağlı Türlü



Gerekli Malzemeler:
250 Gr taze fasulye
2 Havuç
2 Patlıcan
3 Domates
1 Kuru soğan
5-6 Diş sarımsak
Yarım kahve fincanı sirke
Yarım çay bardağı zeytinyağ
1 Çay bardağından iki parmak eksik su
2 Tatlı kaşığı şeker
1 Çay kaşığı tuz

Yapılışı:

Taze fasulyeler yıkanıp kılçıkları ayıklanır.İkiye bölünür.Tuzlu suda hafifçe haşlanır.

Patlıcan alacalı soyulup,ortadan ikiye bölünür.Bu parçalar da uzunlamasına kesilir.(havuç ve fasulyeler pişene kadar limonlu suda bekletip sonra su ile yıkanabilir)

Havuçlar uzunlamasına doğranır.
Tencereye zeytinyağından bir çorba kaşığı yağ konur . Yarım halka şekline kesilen soğanlar hafifçe sarartılır.

Tencereye önce havuçlar sonra fasulyeler konur .5 dakika kadar piştikten sonra üzerine patlıcanlar ve yuvarlak doğranmış domatesler konulur.

Ayrı bir kapta dövülmüş sarımsaklar , sirke, şeker ve yağın geri kalanı karıştırılır. Bu karışım sebzelerin üzerine dökülür.Kaynamış suyu da konulduktan sonra kapağı kapatılıp hiç karıştırmadan pişirilir.Ocaktan almadan biraz önce tuzu eklenir. Soğutularak servis edilir.

Not:
Taze fasulyelerin çabuk pişeceğinden eminseniz önceden haşlamaya gerek kalmayabilir.Kimi fasulyeler tabiri caizse su gibi oluyor ,çarçabuk pişiyor.
Ben bir keresinde yanıldım, fasulyeleri haşlamadan koydum , bu sefer fasulyelerin pişmesini beklerken patlıcanlar helme oldu.

26 Temmuz 2009 Pazar

Patlıcan Salatası



Gerekli Malzemeler:

4 Patlıcan
2 dilim bayat ekmek içi
3 Çorba kaşığı sirke
2-3 Diş sarımsak
4 Çorba kaşığı süzme yoğurt
2 Çorba kaşığı çekilmiş ceviz
1Kahve fincanı zeytinyağı
Tuz
Süslemek için
domates ,sivri biber,dereotu

Yapılışı:

Patlıcanlar ateşte közlenir.Kabukları soyulduktan sonra limonlu suda bekletilir.
Bayat ekmek içi iyice ufalanır (veya rondodan geçirilir).
Ekmek içi ,sirke,ceviz,süzme yoğurt,zeytinyağı ve tuz patlıcanlarla birlikte karıştırılır.(Hepsi rondodan geçirilse olur)
Üzeri ince doğranmış dereotu ve sivri biberle süslenir.

25 Temmuz 2009 Cumartesi

Kırmızı Biber Sarması

Ne zamandır yapmak isteyip de bir türlü elimin değmediği bu tarif , meze olarak çok lezzetli.


Gerekli Malzemeler:
5-6 Tane kırmızı biber
2 Orta boy patates
1 Çorba kaşığı kadar beyaz peynir
1 Çorba kaşığı doğranmış maydanoz
Tuz,karabiber

Sos için:

1 Kahve fincanı zeytinyağı
1 Çorba kaşığı limon suyu
1 Çorba kaşığı sirke
1 Çorba kaşığı hardal
2 Diş dövülmüş sarımsak
Tuz

Yapılışı:
Kırmızı biberler fırında közlenir.Kabukları ve içindeki tohumlar temizlenip boyuna ikiye bölünür.
Patatesler haşlanır. Rendelenip,içine beyaz peynir, tuz, karabiber, maydanoz katılır. Harmanlanır.
Hazırlanan harc,biberlerin geniş ucuna konulup sarılır.

Zeytinyağı,limom suyu,sirke ,hardal,sarımsaklar karıştırılır.Tabağa dizilen biber sarmalarının üzerine dökülür. Bir saat kadar buzdolabında bekletilip servis edilir.

23 Temmuz 2009 Perşembe

Favizm (Bakla zehirlenmesi)

Bu makale eşim Dr. İsmet Taşdelen tarafından kaleme alınmıştır.

Nam-ı diğer Glikoz 6 Fosfat Dehidrogenaz eksikliği.

Akdeniz ülkelerinde sık raslanan bir genetik bozukluktur. Türkiye'de de sık olarak görülür, ama sinsi seyrettiği için genellikle bilinmez.

Bu hastalık, G6PDH fermentinin eksik olması durumudur. Bu fermentin eksikliğinde kan hücreleri, bazı ilaçları alınca, çok kuvvetli egsersiz yapınca, naftalin ve bazı anilin boyalara maruz kalınca ve bakla yiyince masif olarak parçalanır. Bunun sonucunda bu insanlarda sarılık, yorgunluk ve adele ağrıları olur. Eğer maruziyet kalkarsa bir süre sonra düzelirler.

Bu hastalığın en dramatik sonucu, ufak çocukların, derin eksiklik durumunda bakla ezmesi yedirildiğinde şiddetli kanamalarla ölmesidir.

Sıtma, malta humması gibi hastalıkların etkenleri bu fermentin eksikliği olan insanların eritrositlerini sevmediği için, bu hastalıkların yaygın olduğu bölgelerde ferment eksikliği olan insanların oranı artmıştır. Dünyada bu genetik hastalığa sahip insan oranı 400 milyon civarında tahmin edilmektedir. Kürt erkeklerinin yarısı bu problemle karşı karşıyadır. Bu hastalığın tanısı çok kolaydır. Kan billirubin değerleri ve G6PDH enzimi değerlerini bilmek yeterlidir.

Bunu öğrenmenin faydası nedir?

Hastalığın bilinmemesi durumunda ferment eksikliği sonucunda zararlı maddelerle karşılaşan kişilerde devamlı bir hemoliz oluşur, yani alyuvarlarlar parçalanır. Hasta devamlı kansızdır. Yorgunluk hisseder. Kan yapımı sırasında fazlaca kullanılan B12 vitamini ve folik asit eksikliği ortaya çıkar. Bunun eksikliği sonucu, NÖROANEMİK sendrom ortaya çıkar. Yeterli vitamin bulamayan sinir hücreleri zarar görmeye başlar. Bunun belirtileri ayaklarda ve ellede uyuşukluklar ve his kayıplarıdır. Ayrıca devamlı yıkılan kan hücrelerinden ortaya çıkan billirübinler (sarılığı yapan madde) safra kesesinde çökerek taş meydana getirir. İşte bu fermentin eksikliğini bilirsek bazı şeylere dikkat ederek bu problemlerle karşılaşmayız.
Tabi en önemli şey bu eksikliğin çocukluk döneminde saptanmasıdır.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:

1.Ağır egsersizlerden kaçınmak.
2.Bazı maddelere maruz kalmamak (Naftalin,anilin boyalar vs.)
3.Aşağıdaki ilaçları almamak;

Sülfamid türevleri (mesela Bactrim)
Sefalosporinler
Kemisetin
Tetrasiklin
Non steroid antienflamatuarlar
Aspirin
ve internetten öğrenebileceğiniz diğer ilaçlar.

4.Bakla yememek.
5.Virütik enfeksiyonlar.

Google da G6PDH deficiency yazarsanız daha geniş bilgiler içeren sitelere ulaşabilirsiniz. Sağlıklı yaşamlar.

Bundan sonraki yazım B12 Vitamini eksikliği ve sonuçları üzerine olacak.

Soslu Sebze Sote

Yaklaşık bir aydır, yani yurda dönüşümden beri yazamadım. Bazı tamirat işleri, gelen misafirler, bizim bir yerlere gitmemiz bilgsayarın başına oturmamı engelledi diyebilirim.

Memleketimin taze sebzeleri gibisi var mı, oh kavuştum.. Patlıcanı, dolma biberi taze taze ..


Gerekli Malzemeler:

2 Patlıcan
250 Gr taze fasulye
2 Havuç
5-6 Sivri biber
1 Su bardağı sıvı yağ
Tuz

Sos için:
1.5 Su bardağı su
4 Çorba kaşığı yoğurt
2 Yumurta sarısı
1 Çorba kaşığı un
3-4 diş sarımsak
Tuz

Yapılışı:

Patlıcanlar alacalı soyulup kuşbaşı doğranır. Tuzlu suda yarım saat bekletilir. Sonra yıkanıp kurulanır.

Havuç haşlanır ve boyuna ince doğranır. Fasulyenin kılçıkları ayıklanıp ikiye bölünür ve fazla olmamak şartıyla haşlanır.

Sivri biberler yıkanıp içindeki tohumları temizlenir. Dörde bölünür. Tavaya sıvıyağ konulup sırayla havuç, fasulye, biber ve patlıcanlar kızartılır. Servis tabağına konulur.

Sos için bir tencereye su, dört çorba kaşığı yoğurt ve yumurta sarıları, bir çorba kaşığı un ve 3-4 diş dövülmüş sarımsak konulup,sürekli karıştırılarak koyulaşana kadar pişirilir. Ocaktan indirmeden tuzu ayarlanır. Bu sos kızartmaların üzerine dökülür.

Kızartmaların üzerine klasik domates sosu koyardım, bu sefer değişiklik olsun diye Emine Beder'in bu sos tarifini denedim. Şampuan reklamında dediği gibi sonuç mükemmel.

Her Lokmada Ayrı Bir Lezzet   © 2008. Template Recipes by Emporium Digital

TOP